Herkesi potansiyel sapık ve katil gören bir annenin evladı olarak son günlerde giallo’lara gömüldüğümden, sanıyorum bir müddet Uzakdoğu esintili film yazılarımı ancak Ters Ninja’da görebileceksiniz. Öte yandan burayı başıboş bırakmamak adına türlü türlü saçmalığımı “Ben yaptım ama size ne?” formatı altında yayınlamayı düşünüyorum ve bundan hiç beis duymadığımı da belirtmem lazım. Çok üzgünüm ama işte başlıyorum!
Baştan beri yazdıklarımı göz ucuyla da olsa takip etmiş olan dostlarım bilir ki, Genova’dan yazdığım sıralarda her gittiğim müze ile ilgili iki üç kelam ediyor, asıl mevzu sanattan ziyade türlü türlü geyiği gündeme getiriyordum. Ben gene müzeydi sergiydi gezilerimi eksik etmiyorum ama nedense yazma gereği duymuyorum. Ama bugün geçmişte bir anı bırakmak üzere –ki çok nadir bırakırım- içimde müthiş bir yazma dürtüsü var (Sallıyorum inanmayın).
Uzun bir süreden sonra ilk defa yaklaşık bir hafta evvelinden plan yapmış, bu pazarı
Sabancı Müzesi’ndeki Fırça ve Kalemin İzinde Sınırlar Aşmak sergisini görmeye, hemen ardından da 2010 Türkiye’de Japon Yılı kapsamında gösterilecek olan Bunkaza Tiyatro Gösterisi’ne katılmaya karar vermiştim. Ama yalnız değildim elbet.
Komakine-chan da bu aşırı yoğun sanatsal faaliyetler sırasında bana katılacak, gerektiği noktalarda beyin fırtınası yaratmak için ilk kıvılcımı çakacaktı. İlk hamleyi de sağolsun sabahın köründe buluşmak üzere kendisi yaptı. Israrla “10.00’da buluşalım, tamam 9.30 olsun, ee daha erken 9.00 nasıl?” gibi türlü girişimlerimi cesaretle savuşturarak, bir Pazar günü tamı tamamına saat 8.30’da Beşiktaş’ta endamımı sergilememe neden olmuştu. Biz böyle nene ve dede formatında, normal insanların henüz sıcak yataklarından çıkmadıkları bir saatte, bana her daim mahşer kalabalığı içerisindeymiş gibi gelen ama işte bu saatte gayet boş ve leziz olan Beşiktaş’tan müzenin bulunduğu Emirgan’a doğru yol aldığımızda, kediler dahi yeni uyanıyor, üstüne üstlük gerine gerine de eklemlerini açıyorlardı.
Takdir olunur ki, müzenin açılış saatine göre biraz fazla erken vardığımız mutena semtimizde, Boğaz kenarı olmasının da getirdiği dürtüyle azıcık yürüyelim demiş, lâkin fena esen rüzgarı hesaba katmadığımızdan yürümekten ziyade savrulmuştuk. Saat 10.00’ı gösterdiğinde müzenin ilk ziyaretçileri olarak giriş kapısından geçtiğimdeki duygularımı dillendirmek ne kadar da zor dostlar! Bu esnada gözümden gelen 3 damla yaşı –bir gözüm diğerinden daha fazla çalışıyor- Komakine-chan’dan gizlemek için türlü hamleler yapıyor, bir oyana bir bu yana dönerek, dervişten hallice bir kişilik sergiliyordum. Ziyaretçi sayısına bakarak söylemek gerekirse o saatte biraz fazla olduğu gözlerimizden kaçamayan güvenlik görevlilerini bir bir geçerek sergi salonuna girdiğimizde Japon kaligrafisine ayrılmış ilk bölümle hafiften kendimi kaybetme emareleri sergiliyor, dahası tanıdığım üç beş kanji ile de Komakine-chan’a hava atıyordum. Kendisi her olgun insan gibi sırtıma pat pat yaparak aferin diyor, başarılarımın devamını dileyerek bir sonraki eseri incelemek üzere hamle yapıyordu. Hayır fesat dostlarım hayır. Sanmıyorum ki benden uzaklaşmak için hamle yapıyor olsun. Zira abuklamalarıma artık alışmış olduğunu düşündüğüm ermiş sabrındaki bu insanoğlunun benden uzaklaşma gibi görünen hareketlerinin tek sebebi elbette ki sergiden etkilenmiş olması idi. (En azından ben öyle inanmak istiyorum). Yaklaşık 1 saat içinde sadece 3 odayı gezdiğimiz sergide, o ana kadar bizden başka tek bir kişi daha görmüş, bu hızla devam edersek gençliklerimizin heba olup gideceğini düşündüğümüzden olsa gerek adımlarımızı ve beyinlerimizi biraz olsun hızlandırmaya karar vermiştik. Japon kaligrafisine ayrılmış ilk bölüm Kampo Harada Müzesi’nden getirtilmiş eserlere ev sahipliği yapıyor, Çin menşeili bu yazının çeşitli evrelerini ziyaretçinin gözleri önüne sererek hayırlı bir iş yapıyordu. Özellikle kursiv denilen stildeki o enerjiyi ve hareketi hissetmek bünyemde karşı konulamaz duygular uyandırıyor, bir yandan nasıl olur da suluboyamı yanımda getirmedim diye kendi kendimi yerken, diğer yandan Komakine’nin de başının etini yiyordum.
Latin yazı sanatına ayrılmış ikinci bölümde tartışmamızın odak noktasını, daha önce çeşitli yerlerde karşımıza çıkan Dualar Kitabı (Book of Hours) oluştururken, ayaklarıma doğru karasuların indiğini hissediyor, ama gotik yazının o minicik kitaplardaki mevcudiyeti karasuların yeniden yukarı doğru çıkmasına neden oluyordu. Genellikle Alman ve Flaman esintileri taşıyan bu salondaki eserleri de aheste aheste inceleyerek araştırılacak gerekli notları da çıkardıktan sonra son bölüm Osmanlı Hat Sanatı bölümü bizleri bekliyordu.
Bu bölüm, hat sanatı stilleri (Aklâm-ı Sitte) hakkında en temel bilgileri vererek Sabancı Müzesi’nin kendi bünyesindeki bazı eserleri sergiliyor. Sülüstü, muhakkaktı, nesihti, reyhanîydi, rıkâydi, tevkîydi derken sessiz yazının hazzı beyinlerimize yerleşirken, sabote edilen her sessizlik gibi bizimki de haddinden fazla çıkan gür bir sesle bozulmaktaydı. Hayatta anlamadığım bir sürü şey vardı ve de bunlardan biriydi. Nedense gezdiğim birçok müzede veyahut sergide yabancılar gerine gerine seslerinin son volümünde “İşte buradayım” dercesine geziyor, ama “başkasının kafasını şişiriyor muyum?” gibi bir soruya kendini maruz bırakmadan, hayatımdan geçip gidiyorlardı. Benimse böyle durumlarda elimden gelen tek şey bir köşede gürültünün uzaklaşmasını beklemek, sonra kaldığım yerden gezime devam etmekten ibaretti. Ama bu defa, evet bu defa tepkimi göstermeye hazırdım. En tiz volümden Komakine’ye doğru dönüp “bu görmüş olduğun yazı, hattat bilmem kim efendiye aittir” gibisinden atmasyonlu bir çıkış yapacağım sırada sesim içime kaçmış, oracıkta ıyk mıyk gibi anlamsız sesler çıkarmaktan öteye gidememiştim. Napalım dostlar! Allah vermemiş bana öyle etkileyici ses! Suçu gene yaratılışa attıysam yavaş yavaş müzeden çıkabiliriz.
Tiyatroya kadar biraz daha vakit geçirmek için yine rüzgar altında yürüyerek düşüncelerimizi savura savura, rutinimiz kahve ve tatlıyı da aradan çıkarmış, doyan karın guruldamaz doğrulamasıyla, uzak mı yakın mı olduğunu tam kestiremediğimiz kültür merkezine doğru yola koyulmuştuk.
Devenin hörekesinde olduğunu varınca fark ettiğimiz kültür merkezine, yanımda bir çekik gözlüyle girmenin gururunu yaşarken, kendimden emin bir tavırla hamle yaparak önlere doğru ilerlemiş, niye olduğunu anlayamadığım rezerve kordonunun altından geçerek, ayrılmış koltuklardan birine pervasızca oturmuştum. Sanıyorum aşırı disiplinli bir halkın kendi vatandaşları için ayırdığı kordonu aşmamın dikkat çekmemesinin nedeni, cidden de yanımdaki insanın a.k.a. Komakine-chan’ın çekik gözlü olması idi. Yoksa daha önce nice oturduğum yerden kaldırılmış, nice kaldırıldığım yere yeniden oturtulmuş bir insanımdır, övünmek gibi olmasın.
Oyuna gelecek olursak, ben değil ama siz
şuradan gelebilirsiniz diye düşünüyorum. Japonya’nın batılılaşma hareketleri olarak nitelendireceğimiz Meiji Restorasyonu Dönemi ertesi toplumdaki değişimleri özellikle bir kadın ve çevresindeki insanları odak noktasına alarak anlatan oyun, yazarının da kadın olması nedeniyle biraz kadın bakış açısından anlatılmış gibi geldi bana. Bir sakıncası yok tabii. Birlik beraberlik temalarını da gündeme getiren oyun iyiydi hoştu da, şimdi belki kızacaksın bana ama yaklaşık 2 saat 40 dakika kadar olan süresiyle oturduğum yerde “İHBİNAYNEŞÜLERİN” nidaları atmama sebep oldu. Biz yine Komakine’yle koltuklarımızda çeşitli açılarda dönüşler yaparak Tai Chi bilgimizi sınıyor, bu arada arkamda durmaksızın koltuğumu sarsan veleti nasıl alt ederiz planları yapıyorduk. Nihayet oyun tamamına ermiş, biz de Beyoğlu’na doğru yola çıktığımızda acı bir gerçek yüzüme vurmuş, bu yazın giysi kreasyonumu belirleyen bir sürprüzle karşılaşmıştım. Boğazın keskin rüzgarında yanan böğrümle tüm yaz yalnızca V yaka giysiler giymeye mahkum kalmış bulunmaktayım dostlar. İşte bir yıl olmuyor ki amele yanıklarından kurtulayım da gerçekten normal bir insan evladı gibi bronzlaşayım. Sizlere Kampo Harada tarafından yazılmış Haikulardan etkilenmiş bu yanık bünyenin yazdığı bir haiku kırması şiirle veda ederken bir dahaki kültür gezisinde buluşmak üzere diyorum.
Bezdiren yaz güneşi ve yalayıp geçen Boğaz rüzgârı
Böğrümde bırakıyor izlerini al al...
Komakine'ye not: Yüzüğü doldurdum bekliyorum. Hediye ettiğine göre ilk kurbanım da sen ol! Kıvırma! Gordon Liu gelse turna tekniğini yemem ha, ona göre!
